تغییرات هورمونی
همه ما در طول زندگی خود اختلالات هورمونی را تجربه می‌کنیم. این شرایط گاهی طبیعی بوده و در طی چند روز یا چند ماه رفع می‌شود. گاهی نیز یک مشکل پزشکی موجب این تغییرات شده است. در این مطلب از مجله زادمهر تصمیم داریم در رابطه با تغییرات هورمونی صحبت کنیم و به شما بگوییم چگونه باید این مشکل را درمان کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
تغییرات هورمونی چیست؟
بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها را تغییرات هورمونی می‌نامند. در این شرایط هورمون‌ها بیشتر یا کمتر از نیاز ترشح شده و تغییراتی را در سلامت جسم و روان فرد ایجاد می‌کنند.
تغییرات هورمونی گاهی طبیعی بوده و گاهی نیز به دلیل یک مشکل پزشکی ایجاد می‌شود. یافتن علت این تغییرات باعث می‌شود تا در صورت ابتلا به بیماری‌های مختلف هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام کنید.
تغییرات هورمونی در زنان
تغییرات هورمونی در زنان به معنای نوسانات یا عدم تعادل در سطح هورمون‌های مختلف بدن است. این تغییرات می‌توانند منشا فیزیولوژیک مانند بلوغ، بارداری، یائسگی یا شرایط پزشکی همچون سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشند.
هورمون‌ها به عنوان پیام‌رسان‌های شیمیایی، نقش محوری در تنظیم بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله رشد، متابولیسم، خلق‌وخو و عملکرد تولیدمثلی دارند. لذا، هرگونه اختلال در تعادل هورمونی می‌تواند طیف گسترده‌ای از علائم را به دنبال داشته باشد که از خستگی مزمن و تغییرات خلقی گرفته تا مشکلات پوستی و قاعدگی نامنظم را شامل می‌شود. شدت و نوع علائم به هورمون‌های درگیر، میزان اختلال و سایر عوامل فردی بستگی دارد. تشخیص دقیق و درمان مناسب، بسته به علت زمینه‌ای، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت کمک کند.
علت تغییرات هورمونی در زنان چیست؟
دلایل بروز اختلالات هورمونی بسیار متنوع و پیچیده هستند. به طور کلی، هر عاملی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد غدد درون‌ریز تأثیر بگذارد، می‌تواند منجر به این اختلالات شود. برخی از مهم‌ترین عوامل عبارتند از:
- بیماری‌های غدد درون‌ریز: بیماری‌هایی مانند دیابت، پرکاری یا کم‌کاری تیروئید، بیماری آدیسون و سندرم کوشینگ مستقیماً بر عملکرد غدد درون‌ریز تأثیر می‌گذارند و باعث اختلال در تولید هورمون‌ها می‌شوند.
- عوامل ژنتیکی: برخی از اختلالات هورمونی ریشه ژنتیکی دارند. به عنوان مثال، سندرم ترنر و سندرم پرادر-ویلی از جمله اختلالات هورمونی هستند که ناشی از تغییرات کروموزومی هستند.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض سموم، آلاینده‌ها و مواد شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز، می‌تواند بر عملکرد غدد درون‌ریز تأثیر گذاشته و منجر به اختلالات هورمونی شود.
- سبک زندگی: عادات زندگی مانند تغذیه نامناسب، چاقی، استرس مزمن و کمبود خواب نیز می‌توانند به طور غیرمستقیم بر تعادل هورمونی تأثیر بگذارند.
- داروها: مصرف برخی داروها مانند داروهای کورتیکواستروئید، داروهای ضد بارداری و داروهای تیروئیدی می‌تواند بر سطح هورمون‌ها در بدن تأثیر بگذارد.
- تومورها: تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم در غدد درون‌ریز می‌توانند تولید بیش از حد یا کم هورمون‌ها را باعث شوند.
علائم تغییرات هورمونی در قاعدگی
به دنبال تغییرات هورمونی ایجاد شده در قاعدگی شاهد بروز علائم مختلفی خواهیم بود. از مهم‌ترین این علائم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- دردهای شکمی
- نوسانات وزن
- احساس نفخ
- تغییرات در اشتها
- آکنه و جوش
- تغییرات در مو و پوست
- درد سینه
- خستگی مفرط
- سردرد
- تغییرات در میل جنسی
- تغییرات در الگوی خواب
- تغییرات خلقی شدید
- تحریک پذیری
- اضطراب
- افسردگی
- مشکلات تمرکز
- حساسیت بیش از حد
درمان تغییرات هورمونی در زنان
متخصصان طب سنتی راهکارهای زیر را برای درمان تغییرات هورمونی در زنان توصیه می‌کنند:
- به اندازه کافی آب و مایعات بنوشید. آب و مایعات می‌تواند نقش فراوانی در تنظیم هورمون‌ها داشته باشد.
- مصرف عسل را جدی گرفته و در طول روز حداقل 3 قاشق غذاخوری عسل نوش جان کنید.
- از مصرف روغن‌های گیاهی مفیدی مانند روغن نارگیل غافل نشوید و سعی کنید به جای روغن‌های مضر از این محصول استفاده کنید.
- ورزش کردن را جدی بگیرید و در طول روز تحرک کافی داشته باشید.
- روزانه یک لیوان چای سبز بنوشید.
- مقداری گیاه مرزنجوش را در آب جوشانده و روزانه دو بار نوش جان کنید.
- مصرف دمنوش‌های گیاهی آشواگاندا، کوهوش سیاه و پنج انگشت را جدی بگیرید.
تغییرات هورمونی اوایل باردای
دوران بارداری با تغییرات بسیازی در سطح هورمون‌های بدن مادر همراه است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به افزایش قابل توجه استروژن و پروژسترون در اوایل بارداری اشاره کرد. این دو هورمون نقش محوری در تسهیل فرآیند بارداری ایفا می‌کنند. استروژن و پروژسترون با ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی گسترده‌ای در بدن مادر از جمله رشد بافت‌های رحم، افزایش حجم خون و تغییرات متابولیکی، شرایط لازم برای رشد و نمو جنین را فراهم می‌کنند. علاوه بر این، هورمون‌های دیگری همچون هورمون‌های تیروئید که نقش مهمی در رشد مغز و سیستم عصبی جنین دارند، پرولاکتین که برای تولید شیر مهم هستند و کورتیزول که به عنوان هورمون استرس شناخته می‌شود و در تنظیم واکنش بدن به اضطراب نقش دارد نیز در دوران بارداری دستخوش تغییرات قابل توجهی می‌شوند. این تغییرات هورمونی پیچیده و هماهنگ، نشان از اهمیت تنظیم دقیق هورمون‌ها در فرآیند بارداری و زایمان می‌دهد.
تغییرات هورمونی بعد از شیر گرفتن
قطع شیردهی با تغییرات فیزیولوژیکی فراوانی همراه خواهد بود. کاهش تولید هورمون‌های پرولاکتین و اکسی‌توسین که به ترتیب با احساس آرامش و ایجاد پیوند عاطفی عمیق مرتبط هستند، از جمله مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند منجر به نوسانات خلقی و احساسات منفی مانند اضطراب و افسردگی در مادران شود. پرولاکتین به عنوان هورمونی که احساس رضایت و آرامش را تقویت می‌کند، نقش مهمی در تنظیم خلق و خو ایفا می‌کند. از سوی دیگر، اکسی‌توسین که اغلب به عنوان هورمون عشق شناخته می‌شود، در ایجاد احساس نزدیکی و پیوند عاطفی بین مادر و نوزاد نقش محوری دارد. کاهش ناگهانی این دو هورمون پس از توقف شیردهی می‌تواند تعادل هورمونی بدن را برهم زده و منجر به بروز علائم ناخوشایندی مانند تحریک‌پذیری، بی‌خوابی و کاهش میل جنسی شود.
علائم تغییرات هورمونی در مردان
تغییرات هورمونی در مردان خود را با یک سری بعلائم شایع نشان می‌دهد. از مهم‌ترین این علائم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ
- خستگی مزمن
- کاهش انرژی
- تحریک پذیری
- افسردگی
- اضطراب
- بی‌خوابی
- افزایش یا کاهش وزن
- ریزش مو
- رشد موهای زائد
- تعریق شبانه
- ضعف عضلانی
- خشکی پوست
- آکنه
- پوکی استخوان
- گُرگرفتگی
- کاهش تمرکز و حافظه
- بزرگ شدن سینه‌ها
تغییرات هورمونی و افسردگی
تغییرات هورمونی به ویژه در دوره‌هایی همچون بارداری، یائسگی یا به‌دنبال مصرف برخی داروها مانند قرص‌های ضدبارداری، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر خلق و خو و سلامت روان افراد گذاشته و حتی به افسردگی منجر شود. مکانیسم این ارتباط پیچیده بوده و به تغییرات در سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی مرتبط است. کاهش سطح برخی هورمون‌ها، به‌ویژه هورمون سروتونین که نقش مهمی در تنظیم خلق و خو دارد، می‌تواند احساساتی مانند غمگینی، اضطراب و تحریک‌پذیری را تشدید کند. این تغییرات هورمونی با اختلال در عملکرد سیستم عصبی مرکزی در ارتباط بوده و ممکن است منجر به بروز علائم افسردگی شود. بنابراین، درک ارتباط بین هورمون‌ها و افسردگی، برای تشخیص و درمان بهینه این اختلال بسیار حائز اهمیت است.
تغییرات هورمونی باعث چه مشکلاتی می‌شود؟
بی‌توجه‌ای به درمان تغییرات هورمونی می‌تواند یک سری عوارض جانبی به همراه داشته باشد. از مهم‌ترین این تغییرات می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مشکلات گوارشی مانند یبوست و اسهال
- تعریق شبانه
- گرگرفتگی
- تغییرات در فشار خون
- ضعف عضلانی
- درد مفاصل
- تغییرات در قند خون
- حساسیت به سرما یا گرما
- تغییرات در حافظه و تمرکز
- تغییرات وزن مانند افزایش یا کاهش وزن ناگهانی
- اختلالات خواب همچون بی خوابی، خواب آلودگی بیش از حد
- تغییرات اشتها مانندافزایش یا کاهش شدید اشتها
- اختلالات خلقی، افسردگی، اضطراب، تحریک‌پذیری
- احساس خستگی و بی‌حالی مداوم
- تغییرات پوست مثل آکنه، خشکی پوست، موهای زائد
- اختلالات قاعدگی همچنین پریودهای نامنظم، سنگین یا دردناک
- کاهش میل جنسی
- تغییرات در رشد مو به خصوص ریزش مو، نازک شدن مو
- تغییرات در رشد بدن مانند کوتاه قدی، بلند قد شدن بیش از حد
بهترین محصولات زادمهر برای تغییرات هورمونی
در زادمهر محصولات گیاهی فراوانی وجود دارند که از آن‌ها می‌توان برای اهداف درمانی استفاده کرد. نظارت مستقیم پزشکان طب سنتی بر فرایند تهیه و تولید این محصولات باعث شده تا افراد زیادی متقاضی خرید و استفاده از این محصولات باشند.
روغن نارگیل زادمهر و عسل زادمهر دو محصول فوق‌العاده برای درمان تغییرات هورمونی محسوب می‌شوند. توصیه می‌شود قبل از خرید و استفاده از این محصولات برای اهداف درمانی از متخصصان طب سنتی همکار با مجموعه ما مشورت دریافت کنید تا گزینه‌های درمانی بیشتری پیش روی شما قرار گیرد.
لینک منابع علمی:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9585569/
