بی خوابی
بی‌خوابی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن فرد به طور مداوم با مشکلاتی مانند به خواب رفتن، حفظ خواب یا خوابیدن به اندازه کافی مواجه است. این اختلال خواب می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند؛ برخی افراد ممکن است در آغاز خواب مشکل داشته باشند، برخی دیگر ممکن است در طول شب چندین بار از خواب بیدار شوند و نتوانند دوباره به خواب بروند و برخی نیز ممکن است بسیار زودتر از معمول از خواب بیدار شوند.
در این مطلب از مجله زادمهر تصمیم داریم به بررسی علت بی‌خوابی پرداخته و راهکارهای درمان این مشکل به کمک طب سنتی را بررسی کنیم.
بی خوابی از چیست؟
دلایل مختلفی وجود دارند که باعث بی‌خوابی می‌شوند. از مهم‌ترین این دلایل می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- استرس
- اضطراب
- افسردگی
- اختلالات دو قطبی
- تغییرات هورمونی
- درد مزمن
- بیماری‌های پزشکی
- مصرف داروها
- نور
- صدا
- دمای اتاق
- رختخواب نامناسب
- برنامه خواب نامنظم
- فعالیت‌های محرک قبل از خواب
- مصرف غذاهای سنگین قبل از خواب
بی خوابی شبانه نشانه چیست؟
بی‌خوابی شبانه مشکل شایعی است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از آن رنج می‌برند. این مشکل می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر کیفیت زندگی فرد به شدت تأثیر می‌گذارند. از جمله مهم‌ترین دلایل بی‌خوابی شبانه می‌توان به عوامل روانی مانند استرس، اضطراب و افسردگی اشاره کرد. نگرانی‌های روزانه، فشارهای کاری و مشکلات خانوادگی می‌توانند به طور قابل توجهی بر خواب تأثیر بگذارند. برخی بیماری‌های جسمی مانند آسم، بیماری‌های قلبی، بیماری تیروئید، درد مزمن و مشکلات گوارشی نیز می‌توانند باعث اختلال در خواب شوند.
عادات بد خواب مانند مصرف کافئین، نیکوتین و الکل قبل از خواب، استفاده از تلفن همراه در تختخواب و خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب نیز از جمله عوامل مؤثر بر بی‌خوابی هستند. علاوه بر موارد ذکر شده، برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای آسم و داروهای فشار خون می‌توانند عوارض جانبی مانند بی‌خوابی داشته باشند.
آیا بی خوابی از علائم بارداری است؟
بی‌خوابی یکی از شکایت‌های رایج در دوران بارداری است. بسیاری از زنان باردار در طول شب به سختی به خواب می‌روند یا خوابی آرام و کامل ندارند. اگرچه بی‌خوابی می‌تواند نشانه‌ای از بارداری باشد اما به تنهایی نمی‌تواند به عنوان یک نشانه قطعی برای تشخیص بارداری در نظر گرفته شود. به همین دلیل توصیه می‌شود اگر به بارداری مشکوک هستید حتما به پزشک مراجعه کرده و تست‌های لازم را انجام دهید.
بی خوابی اوایل بارداری
بسیاری از خانم‌ها در اوایل بارداری متوجه تغییراتی در الگوی خواب خود می‌شوند. دلیل اصلی این بی‌خوابی، تغییرات هورمونی است. افزایش سطح پروژسترون، هورمونی که برای حفظ بارداری ضروری است، می‌تواند باعث احساس خستگی و در عین حال مشکل در به خواب رفتن شود. علاوه بر این، افزایش حساسیت پستان‌ها، نیاز مکرر به ادرار و نگرانی‌های طبیعی دوران بارداری نیز می‌توانند بر کیفیت خواب تأثیر بگذارند.
بی خوابی باعث ریزش مو می‌شود؟
مطالعات نشان می‌دهند که ارتباط مستقیمی بین بی‌خوابی و ریزش مو وجود دارد. وقتی به اندازه کافی نمی‌خوابیم، بدن ما در حالت استرس قرار می‌گیرد. این استرس مزمن باعث افزایش هورمون کورتیزول می‌شود که به عنوان هورمون استرس شناخته می‌شود. کورتیزول بالا می‌تواند چرخه طبیعی رشد مو را مختل کرده و فولیکول‌های مو را ضعیف کند. در نتیجه، موها مستعد ریزش می‌شوند و ممکن است نازک‌تر و شکننده‌تر شوند.
کمبود خواب همچنین می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و آن را ضعیف کند. سیستم ایمنی ضعیف نیز می‌تواند به ریزش مو کمک کند. علاوه بر این کم خوابی می‌تواند بر سطح هورمون‌های دیگر بدن نیز تأثیر بگذارد که این خود می‌تواند به ریزش مو منجر شود.
درمان بی خوابی
راهکارهای بسیاری وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان به راحتی بی‌خوابی را درمان کرد. در قدم اول باید مشخص شود که علت بی‌خوابی شما چیست؟ و چرا نمی‌توانید خواب کافی داشته باشید.
اگر مدت زمان طولانی است که بی‌خوابی را تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود به متخصصان طب سنتی مراجعه نمایید.
درمان بی خوابی طب سنتی
در طب سنتی راهکارهای بسیاری برای درمان کم خوابی و بی‌خوابی وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
مصرف زعفران
یکی از مهم‌ترین خواص زعفران، اثرات آرام‌بخش و ضد افسردگی آن است. کروکین و سافرانال، دو ترکیب فعال موجود در زعفران، با افزایش سطح سروتونین و دوپامین در مغز، به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب کمک می‌کنند. همچنین، ویتامین B6 موجود در زعفران نقش مهمی در عملکرد سیستم عصبی مرکزی ایفا می‌کند و به تنظیم خواب و بهبود تمرکز کمک می‌نماید.
مصرف بادرنجبویه
مطالعات علمی نشان داده‌اند که مصرف منظم بادرنجبویه می‌تواند به بهبود کیفیت خواب، کاهش زمان به خواب رفتن و افزایش عمق خواب کمک کند. مکانیسم اثر بادرنجبویه بر روی سیستم عصبی مرکزی باعث افزایش سطح GABA می‌شود که یک انتقال‌دهنده عصبی مهارکننده است و نقش مهمی در تنظیم خواب و آرامش ایفا می‌کند.
مصرف رازیانه
یکی از خواص کمتر شناخته شده رازیانه، اثر آرام‌بخش آن بر روی سیستم عصبی است. ترکیبات موجود در رازیانه به شل شدن عضلات، از جمله عضلات صاف دستگاه گوارش، کمک می‌کنند و در نتیجه باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شوند. این امر به بهبود کیفیت خواب و ایجاد احساس آرامش بیشتر کمک می‌کند. علاوه بر این، رازیانه دارای خواص ضد اسپاسم است که می‌تواند به کاهش دردهای شکمی و گوارشی مرتبط با بی‌خوابی کمک کند.
مصرف بابونه
بابونه یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان اختلالات خواب است. مطالعات نشان داده‌اند که فلاونوئید موجود در بابونه به نام آپیژنین، با اتصال به گیرنده‌های بنزودیازپین در مغز، اثرات آرام‌بخش و خواب‌آور ایجاد می‌کند. این مکانیسم مشابه عملکرد برخی از داروهای خواب‌آور است، با این تفاوت که بابونه عوارض جانبی کمتری دارد. علاوه بر این، بابونه دارای خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم است که می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی و در نتیجه منجر به بهبود کیفیت خواب شود.
درمان بی خوابی از نظر دکتر خیراندیش
دکتر خیراندیش، متخصص طب سنتی، رویکردی طبیعی و جامع برای درمان بی‌خوابی ارائه می‌دهند. یکی از توصیه‌های مهم ایشان، ایجاد خستگی طبیعی بدن از طریق فعالیت بدنی سبک مانند پیاده‌روی است. این فعالیت باعث افزایش گردش خون در مغز شده و به القای خواب کمک می‌کند. علاوه بر ورزش، تنظیم زمان خواب و بیداری، ایجاد یک محیط آرام برای خواب و تغذیه مناسب نیز از جمله عوامل موثر در بهبود کیفیت خواب هستند.
دکتر خیراندیش همچنین بر مصرف برخی گیاهان دارویی مانند بهارنارنج تاکید دارند. ترکیب عرق بهارنارنج و عسل به عنوان یک آرام‌بخش طبیعی می‌تواند به کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب کمک کند. سایر گیاهانی که می‌توانند در درمان بی‌خوابی موثر باشند شامل بابونه، سنبل‌الطیب و گل گاوزبان هستند.
درمان سریع بی خوابی
گل گاو زبان، گیاهی فوق‌العاده با خواص درمانی فراوان است که در طب سنتی ایران و سایر فرهنگ‌ها به عنوان آرام‌بخش و ضد اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه حاوی ترکیباتی مانند آلکالوئیدها و فلاونوئیدها است که اثرات آرام‌بخش و ضد اسپاسم دارند. گل گاو زبان به بهبود خلق و خو، کاهش استرس و اضطراب و افزایش آرامش کمک می‌کند. این گیاه دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قوی است که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. از دمنوش گل گاو زبان برای درمان بی‌خوابی، اضطراب، افسردگی خفیف و مشکلات گوارشی استفاده می‌شود. سرعت تاثیر این گیاه در بهبود مشکلات خواب بسیار بالا است. به همین دلیل جهت درمان سریع بی‌خوابی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای بی خوابی چه بخوریم؟
تغذیه تاثیر فراوانی در بهبود بی‌خوابی دارد. برخی مواد غذایی به دلیل دارا بودن ملاتونین می‌توانند در بهبود خواب و رفع بی‌خوابی موثر باشند. از مهم‌ترین این مواد غذایی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- موز
- بادام
- گیلاس
- کاهو
- عسل
- شیر گرم
- موز و بادام
- چای بابونه
- چای سنبل‌الطیب
- دانه‌های کدو
بهترین دارو برای بی خوابی شبانه
یکی از مهم‌ترین خواص عناب، اثر آرام‌بخش و خواب‌آور آن است. ترکیبات زیست فعال موجود در عناب مانند فلاونوئیدها و ساپونین‌ها به افزایش زمان خواب و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کنند. علاوه بر این، عناب دارای خواص تقویت سیستم ایمنی، ضد التهاب و آنتی‌اکسیدانی است که به پیشگیری و درمان سرماخوردگی، سرفه و گلودرد کمک می‌کند. همچنین، مصرف منظم عناب می‌تواند به بهبود هضم، کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. به همین دلیل از عنایت به عنوان بهترین دارو برای بی‌خوابی شبانه یاد می‌شود.
درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد
سنبل الطیب، گیاهی دارویی با قدمتی طولانی است که به دلیل خواص آرام‌بخش و خواب‌آور آن شهرت جهانی دارد. در طب سنتی، از ریشه این گیاه برای درمان بی‌خوابی، اضطراب و بی‌قراری استفاده می‌شده است. مطالعات علمی نیز نشان داده‌اند که سنبل الطیب می‌تواند به بهبود کیفیت خواب، کاهش زمان به خواب رفتن و افزایش عمق خواب کمک کند. مکانیسم اثر سنبل الطیب بر سیستم عصبی مرکزی باعث افزایش سطح گابا، یک انتقال‌دهنده عصبی مهارکننده، می‌شود که به آرامش و خواب بهتر منجر می‌شود. امروزه، سنبل الطیب به صورت چای، کپسول و عصاره در دسترس است و به عنوان یک جایگزین طبیعی و ایمن برای داروهای خواب‌آور شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر پس از ترک اعتیاد دچار بی‌خوابی شده‌اید، مصرف سنبل الطیب می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.
بهترین محصولات زادمهر برای درمان بی‌خوابی
اگر از بی‌خوابی و دیگر اختلالات خواب رنج می‌برید، عسل زادمهر می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. این عسل ارگانیک به طور مستقیم با نظارت متخصصان طب سنتی عرضه می‌شود، به همین دلیل نیز قابلیت استفاده درمانی را دارد. با این وجود توصیه می‌شود برای درمان بهتر مشکلات خواب حتما با متخصصان طب سنتی همکار مشورت شود.
لینک منابع علمی:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9585569/
